Za przygotowanie i prowadzenie rozpoznania odpowiedzialny jest dowódca a bezpośrednio organizuje rozpoznanie oraz kieruje nim szef rozpoznania danego szczebla dowodzenia.

Rozpoznanie planuje się i organizuje odpowiednio do otrzymanego zadania bojowego lub działań podjętych z własnej inicjatywy. Głębokość rozpoznania zależy od techniki rozpoznawczej, powinna ona zapewnić możliwość przewidywania w porę zmian sytuacji oraz wykrycia obiektów, które powinny być rażone wszystkimi środkami na maksymalną donośność.

W zakresie rozpoznania dowódcy odpowiadają za:

• ciągłe dążenie do rozpoznania przeciwnika, jego składu, zamiaru oraz możliwości działania w aspekcie terenu oraz warunków atmosferycznych, skażeń i czasu;
• przygotowanie dowódców, żołnierzy i wydzielonych środków do prowadzenia rozpoznania;
• utrzymanie sił i środków prowadzących rozpoznanie w stałej zdolności do działania (utrzymanie odwodu);
• zdobywanie, weryfikowanie i przekazywanie oraz rozpowszechnianie danych o sytuacji;
• organizowanie rozpoznania przed walką oraz kierowanie działaniem podwładnych w czasie jego prowadzenia;
• kontrolowanie podwładnych oraz wpływanie na rozwój sytuacji.

Dowódca organizując rozpoznanie zobowiązany jest do ogólnego ukierunkowania działalności planistycznej oraz organizacyjnej. Mając na uwadze warunki prowadzenia działań, powinien rozpatrzyć ich wpływ na możliwość i skuteczność prowadzenia działań. A w trakcie podejmowania decyzji, w zakresie rozpoznania określić sposób działania sił i środków rozpoznania, a w nim:

• cel rozpoznania;
• jakiego przeciwnika (teren, warunki działania), gdzie, w jakim czasie, w jakiej kolejności, w jaki sposób i do kiedy wykryć, ustalić, rozpoznać, potwierdzić lub śledzić;
• główny kierunek lub rejon rozpoznania;
• siły i środki, jakie wydzieli do prowadzenia rozpoznania.

Elementy te stanowią treść wytycznych dowódcy dla szefa rozpoznania w zakresie przygotowania i prowadzenia rozpoznania.
Decyzja jest podstawą ustaleń przekazywanych w formie wytycznych szefowi rozpoznania, które pozwalają mu postawić zadania bojowe siłom prowadzącym rozpoznanie.
Ustalenia te dowódca przekazuje w trakcie zapoznawania sztabu z decyzją. Stanowią one także podstawę do sformułowania przez dowódcę głównych zadań rozpoznania i postawienia dowódcom pododdziałów podczas organizacji rozpoznania zadań, na podstawie których przygotowują oni pododdziały do prowadzenia rozpoznania.

Zadania w zakresie rozpoznania dla pododdziałów ogólnowojskowych stawia bezpośrednio dowódca batalionu (kompanii, plutonu).

Szef rozpoznania stawia zadania etatowym i wydzielonym elementom rozpoznawczym.

Zadania te powinny mieć następujący układ:

1. cel rozpoznania;
2. zadanie rozpoznania (jakiego przeciwnika, gdzie, w jakim czasie, w jakiej kolejności, w jaki sposób wykryć, rozpoznać, ustalić, potwierdzić, śledzić) sposób działania po wykonaniu zadania;
3. w jakim kierunku, pasie lub rejonie skupić wysiłek rozpoznania;
4. z kim współdziałać podczas organizacji rozpoznania;
5. sposoby zapewnienia przepływu informacji oraz ich priorytet;
6. przedsięwzięcia zapewniające skrytość rozpoznania i przeciwdziałanie rozpoznaniu przeciwnika;
7. znaki i sygnały rozpoznawcze elementów rozpoznawczych pododdziału oraz sąsiadów (przełożonego), mogących działać przed ugrupowaniem bojowym pododdziału;
8. jakie siły należy przygotować oraz utrzymywać w odwodzie, w gotowości do prowadzenia rozpoznania.

Tak postawione zadania w zakresie organizowania rozpoznania pozwalają dowódcom pododdziałów przestrzegać zasady celowości, ciągłości, aktywności, operatywności i skrytości jego prowadzenia.

Szef rozpoznania nadzoruje i kontroluje przygotowanie wydzielonych sił i środków rozpoznania do działania. W pododdziałach ogólnowojskowych dokonują tego dowódcy, którzy także przyjmują meldunki o ich gotowości do prowadzenia rozpoznania i meldują o tym szefowi rozpoznania.

Nieodłączną częścią przygotowania pododdziałów do prowadzenia rozpoznania jest również umacnianie wartości moralno – bojowych oraz psychologiczne przygotowanie żołnierzy. Dowódcy pododdziałów powinni tego dokonywać za pomocą odpowiednich przedsięwzięć wyjaśniająco – mobilizujących, których celem powinno być pobudzenie żołnierskiej inicjatywy, aktywności i ofiarności, tak niezbędnej w czasie prowadzenia rozpoznania.

Należy jednak pamiętać, iż fakt nie otrzymania od przełożonego wytycznych w zakresie organizowania rozpoznania, nie zwalnia dowódców pododdziałów od obowiązku wydzielenia sił i środków do jego prowadzenia, zaplanowania ich działań, postawienia im zadań bojowych, dokonania ustaleń dotyczących organizowania rozpoznania przez podwładnych dowódców oraz prowadzenia działań na rzecz zdobycia aktualnych i wiarygodnych danych o przeciwniku, terenie jak i warunkach prowadzenia działań.

Dlatego też dowódcy powinni poświęcić dużo uwagi, w fazie osiągania przez pododdział gotowości do działania, na przygotowanie drużyn i żołnierzy do działań rozpoznawczych.

Drużyna

Przygotowanie drużyny do działań obejmuje wykonanie czynności zespołowych przez załogę oraz czynności indywidualnych przez poszczególnych funkcyjnych. Sposób i kolejność przygotowania pojazdu bojowego i załogi określa dowódca drużyny (elementu rozpoznawczego).
Czynności zespołowe najczęściej dotyczą maskowania, uzupełnienia w amunicję, paliwo, części zamienne, środki do prowadzenia zabiegów sanitarnych i specjalnych, baterie i akumulatory do sprzętu rozpoznawczego i łączności, środki minersko-wybuchowe, żywność oraz środki sanitarne. Dowódca drużyny (elementu rozpoznawczego) stawia zadania dotyczące przygotowania, urządzeń łączności i rozpoznawczych, uzbrojenia (zgrywanie nastaw zerowych) i wyglądu zewnętrznego żołnierzy, kontroluje wykonywanie czynności przez poszczególnych funkcyjnych i przyjmuje od nich meldunki o gotowości do działania.
Poszczególni funkcyjni wykonują czynności w zakresie indywidualnego przygotowania się oraz sprzęt techniczny i materiały zgodnie z pełnioną funkcją etatową oraz otrzymanym zadaniem od dowódcy.
O wykonaniu wszystkich czynności i osiągnięciu gotowości do działań meldują bez-pośrednio dowódcy drużyny (elementu rozpoznawczego).

Żołnierze

Właściwe przygotowanie się żołnierzy do działań rozpoznawczych w decydujący sposób wpływa na wykonanie postawionego przed nimi zadania bojowego. Polega ono głównie na dopasowaniu umundurowania, uzbrojenia, wyposażenia oraz dokonania kamuflażu. Należy pamiętać, że do wykonania bezpośredniego zadania rozpoznawczego żołnierz zabiera tylko to co jest mu niezbędne do wykonania zadania i przetrwania w trakcie jego realizacji a ponadto: granaty ręczne, nóż szturmowy, lornetkę zwykłą lub noktowizyjną, termowizor , dalmierz laserowy, mapę lub szkic terenu oraz blok meldunkowy.

Szczególny akcent należy położyć na osobisty kamuflaż, który polega na zdeformowaniu własnej sylwetki, oporządzenia i sprzętu, którym dysponuje oraz na dostosowaniu ich do naturalnych kształtów i barw występujących w tle lub podłożu, w którym przyjdzie nam działać, zamaskowaniu odkrytych części ciała, zamaskowaniu elementów mogących odbijać światło, stosowaniu umundurowania pochłaniającego podczerwień, jak i pozbawienie powstawania możliwości powstawania jakichkolwiek dźwięków w czasie przenoszenia uzbrojenia i wyposażenia. Deformacja sylwetki żołnierza polega na załamaniu zasadniczych linii wyróżniających ten kształt.

W terenie lesistym i porośniętym najodpowiedniejszy jest kształt krzywoliniowy natomiast w terenie górzysto – pustynnym kształt łamany. Realizuje się to głównie poprzez zniwelowanie wyraźnej dysproporcji pomiędzy głową a tułowiem. Można to czynić przy pomocy siatki maskującej, roślinności itp. Również wyposażenie osobiste, oporządzenie oraz sprzęt muszą być poddane odpowiedniemu maskowaniu poprzez zdeformowanie ich kształtu. Elementem dominującym, który wyraźnie kontrastuje z ubraniem maskującym i tłem, w którym działa zwiadowca są ręce i twarz. Szczególnie uwydatnia się to w nocy w blasku księżyca lub w przypadku nagłego oświetlenia terenu. Stąd też te części ciała muszą być odpowiednio zamaskowane i dostosowane kolorystycznie do całej zakamuflowanej sylwetki i otoczenia. Służą do tego farby i kremy kamuflażowe, jak i środki podręczne roślinność, błoto, sadza.

Dowódcy prowadzący rozpoznanie powinni kierować się następującymi zasadami:

1. Uzyskaj kontakt z przeciwnikiem umożliwiający nadzorowanie jak najszybciej i utrzymuj go ustawicznie.
2. Manewruj swobodnie zgodnie z zamierzonym działaniem.
3. Dostosuj swoją działalność do tempa i działań przeciwnika, a nie do pododdziału wojsk własnych.
4. Nawiązuj walkę wtedy, gdy tylko w ten sposób możesz zdobyć potrzebne Ci informacje.
5. Rozpoznawaj przeciwnika skrycie i w zasadzie przez obserwację ale tak, aby samemu nie być wykrytym.
6. Związanie i wdawanie się w walkę jest dopuszczalne tylko wtedy, by uniknąć zniszczenia, schwytania lub gdy się samemu chce zdobyć jeńca.
7. Melduj o wszystkich zdobytych danych tak szybko, jak to jest możliwe, nawet jeżeli są one negatywne w stosunku do postawionego zadania lub wydają się mało ważne a nawet nieprawdopodobne.

Każdy żołnierz prowadzący rozpoznanie powinien mieć na uwadze podstawowe pytanie zwiadowcy:

1. Co przeciwnik wykona (użyje)?
2. Jeśli tak, to kiedy, jak i gdzie?
3. Dlatego specjalną uwagę należy zwrócić na…