We współczesnej walce pośpieszne natarcie i uporczywa obrona z małymi stratami możliwe są tylko przy umiejętnym wykorzystaniu terenu i przyzwyczajeniu strzelców do szybkiego okopywania się. Dlatego każdy strzelec, drużyna i pluton, z chwilą wyjścia na linie ogniowe, powinni, nie czekając rozkazy wyższych dowódców, natychmiast i szybko okopywać się, stopniowo pogłębiać swoje wnęki i czynić z nich doły strzeleckie o pełnym profilu, kopać rowy (szczeliny) i ukrycia do obrony przed lotnictwem i czołgami nieprzyjaciela.

Rozmieszczenie stanowisk ogniowych zależne jest od warunków terenowych i szyków bojowych pododdziału, potrzebnych od wykonania zadania bojowego. Stanowisko ogniowe powinno zapewniać dobrą obserwację i ostrzał, możliwość szybkiego urządzenia, dobre zamaskowanie strzelców i sprzętu oraz dobrą łączność ogniową z sąsiednimi pododdziałami.

Przy dłuższym zatrzymaniu się na linii ogniowej stanowiska ogniowe ulepszać, a tak że budować zapasowe (najmniej 3) oraz pozorne stanowiska ogniowe i rowy łącznikowe

Przy pośpiesznym przygotowaniu obrony główne i zapasowe stanowiska ogniowe buduje się od razu o bardziej pełnym profilu. Przede wszystkim należy: oczyścić pole obserwacji i ostrzału, kopać doły strzeleckie na głównych stanowiskach, budować punkty obserwacyjne, stanowiska pozorne. W drugiej kolejności należy: kopać doły strzeleckie na stanowiskach zapasowych, budować rowy łącznikowe między głównymi a później i zapasowymi stanowiskami. W trzeciej kolejności należy: budować rowy ciągłe, rowy łącznikowe do tyłu, rowy przeciwlotnicze (szczeliny), schroniska, zapasowe punkty obserwacyjne i ulepszać główne i zapasowe stanowiska oraz rowy strzeleckie.
W czasie przygotowywania obrony, gdy się ma jedną dobę czasu i więcej (do podejścia nieprzyjaciela), doły strzeleckie i rowy łącznikowe kopie się jednocześnie, łącząc je w rów ciągły.

Rys. 16. Schemat stopniowego rozwijania budowy i urządzania gniazda ogniowego drużyny strzeleckiej: 1 – kopanie dołów strzeleckich. 2 – pogłębianie dołów i częściowe łączenie ich rowami łącznikowymi. 3 – rozbudowa ostateczna.

Rys. 17. Przykładowy schemat gniazda ogniowego drużyny CKM w obronie

Miejsca dla dołów strzeleckich wybiera się z uwzględnieniem dobrego pola widzenia i ostrzału wskazanych kierunków i dobrego maskowania. Sprawdzanie pola widzenia i ostrzału przeprowadza się w postawie leżącej, Uważając czy nic nie przeszkadza w prowadzeniu skutecznego ognia. Przedmioty przeszkadzające obserwacji i ostrzałowi (krzaki, wysoka trawa, nieduży pagórek) należy usunąć lub przenieść stanowisko na inne miejsce.

Wszystkie prace wzmacniające rejon obrony przeprowadzają wojska stale od chwili zajęcia rejonów obrony oraz skrycie przed obserwacją naziemną i lotniczą nieprzyjaciela.
Przykładowy szkic umocnienia rejonu obroty plutonu podany na rys. 143a i 143b.

Kierownikiem i organizatorem wszystkich prac saperskich w rejonie obrony plutonu jest dowódca plutonu, który zajmuje dany rejon.

Rys. 143a. Rejon obrony plutonu strzeleckiego z punktern oporu plutonu (przykład pierwszy)

Rys. 143b. Rejon obrony plutonu strzeleckiego z punktem oporu plutonu (przykład drugi)

Dowódca plutonu z dowódcami drużyn obchodzi rejon obrony plutonu i daje zadania drużynom. W razie konieczności udaje się on na te punkty skąd nieprzyjaciel może obserwować jego rejon obrony, a to w tym celu, by prawidłowo wybrać miejsca stanowisk ogniowych, ustalić niewidoczne dla nieprzyjaciela drogi poruszania się i stwierdzić możliwe kierunki podejścia nieprzyjaciela.

Dowódca plutonu powinien wskazać dowódcom drużyn:

• stanowiska ogniowe drużyn i przydzielonych środków wzmocnienia;
• miejsca stanowisk pozornych;
• kierunek rowów strzeleckich i łącznikowych na przednim skraju i w głębi obrony;
• miejsca zapasowych stanowisk ogniowych w rowach łącznikowych z uwzględnieniem ukrycia ruchu;
• miejsca i sposoby przystosowania rowów strzeleckich i łącznikowych do obrony wewnętrznej;
• długość i profil rowów strzeleckich, łącznikowych i innych umocnień;
• kolejność prac i termin gotowości umocnień;
• miejsce pobrania sprzętu z kompanii, jego podział i kolejność użycia;
• kolejność prowadzenia prac i środki maskowania.

Pracę rozpoczynać sprzętem saperskim przenośnym, a po otrzymaniu sprzętu saperskiego przewoźnego, tym ostatnim.
Dowódca plutonu śledzi, by prace były wykonane prawidłowo i natychmiast oraz usuwa wszystkie zauważone niedociągnięcia. Po skończeniu prac dowódca plutonu przegląda wszystkie umocnienia i sprawdza stopień ich gotowości.
Maskowanie należy sprawdzać od strony nieprzyjaciela.

Dowódca drużyny po otrzymaniu rozkazu od dowódcy plutonu prowadzi drużynę w rejon stanowisk ogniowych i ustala miejsce rowu strzeleckiego. Pole ostrzału i widzenia sprawdzają strzelcy w postawie leżącej, ustalając niezbędną wysokość przedpiersia i określając pracę oczyszczenia przedpola. Trasowanie rowów ciągłych i określenie wysokości Przedpiersia przeprowadza się w ten sam sposób, jak dla rowów strzeleckich.

Dowódca drużyny sprawdza wymiary i narys rowu strzeleckiego oraz nadzoruje należyte maskowanie. Po skończeniu prac dokładnie sprawdza dogodność prowadzenia ognia i rzucania granatów ręcznych z rowu strzeleckiego. Dowódca drużyny wskazuje miejsca dodatkowych dołów strzeleckich w celu ostrzelania kierunków, które nie mogą być ostrzelane z głównych stanowisk rowu strzeleckiego. Dodatkowe doły strzeleckie mogą być wykopane w samym rowie strzeleckim względnie w przy. legających rowach łącznikowych.

Kolejność prac plutonu przy pośpiesznym przygotowaniu obrony:

1. oczyszczenie przedpola, budowa dołów strzeleckich i stanowisk ogniowych, punktu obserwacyjnego dowódcy plutonu, pozornych rowów strzeleckich, maskowanie ścieżek do zapasowych rowów strzeleckich;
2. rozbudowa dołów strzeleckich, zapasowych rowów strzeleckich, budowa rowów łącznikowych między dołami strzeleckimi, głównych a następnie i zapasowych rowów ciągłych i najbardziej potrzebnych rowów łącznikowych prowadzących do tyłu z przystosowaniem ich do obrony;
3. rozbudowa rowów ciągłych i rowów łącznikowych prowadzących do tyłu, budowu zapasowego punktu obserwacyjnego dowódcy plutonu, rowów przeciwlotniczych, nisz i schronisk przedpiersiowych, bojowych i gospodarczych urządzeń w rowach. Jeśli nadejście nieprzyjaciela przewidywane jest za dobę i więcej, wówczas doły strzeleckie i łączące je rowy łącznikowe kopie się jednocześnie jako rów ciągły.

Z chwilą dostarczenia plutonom pierwszej linii drutu do budowy przeszkód, przystępują one natychmiast do budowy mało widocznych przeszkód (sieć niska) na podejściach do stanowisk ogniowych. Pracę tę wykonują w miarę otrzymywania potrzebnych do budowy materiałów. We wszystkich wypadkach budowę uważa się za zakończoną tylko wtedy, kiedy jest zupełnie zamaskowaną.

Każdy żołnierz po zrozumieniu nakazanych mu prac natychmiast przystępuje do roboty, starając się przede wszystkim szybko i dokładnie wykonać pracę i osiągnąć zakrycie od nieprzyjaciela.

Prace ziemne organizuje się tak, by można osiągnąć jak największe wyniki przy najmniejszym zmęczeniu strzelców. Dlatego należy dawać co każde 15 – 20 minut przy pracy łopatką piechoty i co 30 – 40 minut przy pracy łopatką saperską odpoczynek 5 – 10 minutowy. Dla osiągnięcia lepszych wyników pracy Pożądanym jest przeplatanie prac ciężkich z lekkimi.
W warunkach spokojnych pracę prowadzić wciągu 4 – 5 godzin, po czym zarządzić dłuższą przerwę na 2 – 3 godziny (obiad, odpoczynek), po której pracować jeszcze 4 – 5 godzin.
Normy wydajności – jaką pracę i w jakim czasie żołnierze powinni wykonać – określa się zgodnie z instrukcją dla każdej pracy oddzielnie.

W pobliżu nieprzyjaciela wszystkie masowe prace przeprowadza się w nocy lub pod osłoną niepogody. Prace nocne należy wskazać w terenie każdemu żołnierzowi za dnia, co i gdzie winien on zrobić, gdzie będzie dowódca drużyny, najbliżsi sąsiedzi, gdzie jest skryta droga posuwania się na miejsce pracy i z powrotem. Przed rozpoczęciem prac wskazuje się mu sposoby nocnego maskowania i ubezpieczenia. Wydajność prac ziemnych w nocy oraz prac związanych z przygotowaniem i przyniesieniem materiałów do maskowania zmniejsza się w porównaniu z pracą dzienną o półtora do dwóch razy, w zależności od ciemności nocy i rodzaju pracy.

Saperzy i instruktorzy przydzieleni do dyspozycji dowódcy plutonu, jako pomocnicy techniczni, dają wskazówki jak wykonać pracę, pokazując praktycznie sposoby wykonania i sprawdzają pod względem technicznym wykonanie wszystkich prac. Dowódca plutonu obowiązany jest zorganizować pracę i zapewnić wykonanie jej w podanym terminie. Dowódca plutonu nie powinien przekazywać własnych obowiązków przydzielonym saperom.

BUNKRY

Jeżeli czas pozwala, dla lepszej ochrony strzelców i sprzętu, stosuje się umocnione budowle (bunkry/schroniska) z ubitej ziemi, drewniano-ziemne, z belek żelazo-betonowych albo monolitowe. Niektóre typy schronisk ogniowych wskazane są na rys. 82, 83, 84 i 85.
Schroniska ogniowe /bunkry/ znacznie wystają nad Powierzchnię ziemi, dlatego należy je rozmieszczać na przeciwstokach (dla prowadzenia ognia flankowego), wkopywać w pochyłości stoków i fałd terenowych, rozmieszczać między budynkami i za różnymi maskami.

Rys. 82. Bunkier ogniowy karabinu maszynowego z ubitej ziemi. Czas na budowę; 5 ludzi – 9 godz. Materiał: okrąglaki średn. 16 cm, długości 4 m – 20 sztuk, żerdzie średn, 6-8 cm, długości 2,2 m-6 sztuk, długości 1,5 m – 6 sztuk.

Rys. 83. Drewniano – ziemny bunkier ogniowy ckm-u, Czas na budowę drużyną – 10 godz. Materiał: okrąglaki średn. 16 cm, długości 3,6 m – 1 sztuka, długości 2,85 m – 33 sztuki, długości 2,25 m – 3 sztuki, żerdzie średn. 10 cm, długości 1,5 m – 21 sztuk, średn. 6 cm długości 2 m – 37 sztuk, długości 1,4 m – 72 sztuki.

Rys. 84. Bunkier ogniowy CKM-u z żelazo-betonowych belek. Czas na wykonanie przez 5 ludzi – 6 godz. Materiał: okrąglaki Φ 14 – 16 cm, długości 2 m – 7 sztuk, żerdzie Φ 10 – 12 cm, długości 4 m – 1 sztuka, opoły szerokości 16 cm, długości 1,4 m – 9 sztuk, długości 1,2 m – 1 sztuka, kantówka 16 x 1,6, długości 2,4 m – 4 sztuki, żelazo – betonowych belek typu 1 – 20 sztuk, typu 2 – 1 sztuka.

Bunkry buduje się szybko, dlatego można je stosować i przy umacnianiu dopiero co zajętych linii.

OD SAMEGO CZYTANIA TYCH TECHNIK SIĘ NIE NAUCZYSZ !
DOTYCZY TO WSZYSTKICH TECHNIK I TAKTYK OPISYWANYCH W DZIALE SZKOLENIOWYM. !

Samo przeczytanie nie wystarczy, co więcej daje złudne poczucie bezpieczeństwa i może być tragiczne w skutkach jeżeli coś się stanie. Zanim zaczniesz samodzielnie działać koniecznie trzeba przećwiczyć używanie tych technik. W czasie działań liczy się każda sekunda, a twoja reakcja musi być błyskawiczna.
Nie będzie czasu na zastanawianie się….”hmm co Oni tam w tym dziale szkoleniowym pisali ???”
Zawodowi Operatorzy oraz zawodowi żołnierze bezustannie ćwiczą mimo iż znają schematy działań i różnorodne techniki.. i są zawodowcami..
– więc strzelcy nie powinni się uważać za kogoś lepszego – kto poznał je wszystkie bo poczytał o nich a i być może raz je poćwiczył..