Analiza terenu w wykonaniu dowódców wszystkich szczebli oraz żołnierzy (strzelców) koncentruje się na jego militarnym aspekcie który nosi akronim OCOKA.

OCOKA (akronim od Observation and Fields of Fire, Cover and Concealment, Obstacles, Key Terrain, Avenues of Approach) jest metodą analizy terenu działania, i stanowi integralną część punktu „I – Sytuacja” OPORD (rozkazu bojowego). Pięcio elementową  analizę realizuje się pod kątem oddziaływania (pozytywnego i negatywnego) na sił własne jak i przeciwnika:

Poszczególne litery akronimu przedstawiają:

• O – Obserwacja i pole ognia (observation) – Możliwość prowadzenia obserwacji oraz ostrzału w rejonie działania (zasięgi i sektory) .
• C – Ukrycie i osłona (cover) – Istniejące ukrycia przed ostrzałem bezpośrednim i pośrednim oraz osłony uniemożliwiające obserwację (osłaniające przed widocznością).
• O – przeszkody (obstacles) – przeszkody terenowe niemożliwe lub trudne do pokonania bez zastosowania odpowiedniego sprzętu lub odpowiednich technik działania.
• K – teren kluczowy (key area) – Teren, którego zajęcie daje wyraźną przewagę jednej ze stron. Wzgórza, płaskowyże, infrastruktura lub inne cechy terenu istotne z taktycznego punktu widzenia.
• A – drogi podejścia /korytarze ruchu – lądowe, wodne, powietrzne/ (approach road) – ukształtowanie terenu lub istniejące drogi dające możliwość przerzutu sił i środków walki celem realizacji ataku na stronę przeciwną.

OBSERWACJA I POLE OGNIA

obserwacja obejmuje wpływ terenu na możliwości rekonesansu, nadzoru i osiągnięcia /zdobycia/ celu. Odnosi się to do optycznej i elektronicznej linii obserwacji /LOS/.
Systemy pola walki zawierają radia, radary, lasery poszukiwania strefowego, bezpośrednie systemy energetyczne, przechwytywacze i bezpośrednie poszukiwacze, zakłócacze i broń do ognia bezpośredniego wymagającą do właściwego funkcjonowania LOS /Linii Obserwacji/. Wzmocniony /”uzbrojony” w przyrządy elektrooptyczne / bądź też ludzki wzrok zarówno na ziemi jak i w powietrzu jest wymagany do prawidłowej obserwacji /LOS/.

Środki i broń do zwalczania celów obrony powietrznej wymagają LOS z ich stanowisk do głównych powietrznych dróg podejścia /lotnictwa/. Musi być także rozważona relacja pomiędzy przewidywaną wysokością celu a poziomem przyległego terenu.

Możliwość obserwacji przez dowódcę pola walki jest uzależniona od oddziaływanie terenu i pogody na te /wyżej wymienione/ systemy. Oddziaływanie LOS /Linia Obserwacji/ na systemy naziemne ogranicza się najczęściej do rejonu bezpośredniej walki.

Obserwacja obejmuje wpływ terenu na skuteczność ognia. Skuteczność broni do prowadzenia ognia jest w znaczący sposób uzależniona od terenu w rejonie położonego celu. Kiedy informacja ta jest przedstawiona graficznie stają się widoczne względne możliwości broni do prowadzenia ognia bezpośredniego, łączności oraz systemów wykrywania i zbierania wiadomości o celach.
Takie graficzne przedstawienie pomaga z dużą precyzją rozpoznać Teren Kluczowy..

Aby to zanalizować trzeba mieć określony punkt początkowy i wysokość. Następnie zaznacza się zasięg obserwacji, pole ognia i wzniesienie (wysokość/elevation)

Summary:

Zidentyfikuj obszar potencjalnego prowadzenia ognia

Zidentyfikuj obszar nadający się do obrony oraz optymalnego wykorzystania dostępnego uzbrojenia

Zidentyfikuj miejsca gdzie twoje siły są narażone na obserwacje i ostrzał

Punkty obserwacji i pole ognia nie są tymi samymi obszarami – obserwacja może być prowadzona z odległości kilku kilometrów, a pole ognia jest ograniczone do długości rażenia broni.

Do obserwacji uwzględnij czynniki pogodowe oraz stałe warunki. Uwzględnij czy pole ognia ma służyć do ostrzału bezpośredniego czy pośredniego.

UKRYCIE i OSŁONA

Ukrycie stanowi zabezpieczenie przed obserwacją naziemną i z powietrza.
Osłona stanowi zabezpieczenie przed oddziaływaniem ogniowym.

Ukrycie jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa operacyjnego /OPSEC/ i mylenia. Zarówno ukrycie jak i osłona są niezbędne dla ochrony przed ogniem wroga. Ukrycia i osłony są ściśle powiązane z Obserwacją. (należy przy tym brać pod uwagę zarówno otwarcie ognia do oddziału zarówno z ziemi jak i z powietrza).
Lotnictwo śmigłowcowo/skrzydłowe “nasze” i przeciwnika próbuje wykorzystać ukształtowanie terenu, dymy i inne czynniki utrudniające widzialność do ukrycia swojego działania przed obserwacją naziemną.
Wysiłki te obejmują kluczenie po przeciwnych stokach wzgórz i wykorzystanie roślinności jako tła powiększającego skuteczność maskowania lotniczego. Przeciwne stoki umożliwiają również śmigłowcom ukrycie się przed bronią do prowadzenia ognia bezpośredniego. Wysoka prędkość, niska wysokość – loty NOE (Nap-of-the-Earth) usypiające czujność, zaskakujące uśpioną czujność przeciwnika na ziemi/ – powiększają żywotność śmigłowców i lotnictwa skrzydłowego poprzez skrócenie czasu na reakcję lądowych sił i i jego broni służącej do obrony powietrznej. Śmigłowce rozwijające mniejszą prędkość, wykonujące loty na wysokościach konturowych i NOE, wykorzystują maskujące właściwości terenu nawet na większych odległościach dla maskowania ruchu powietrznego w pobliżu silnych zgrupowań obrony plot.

Ukrycia są szczególnie ważne w środowisku walki na tyłach. Wrażliwe na uderzenia tyłowe obszary zabezpieczające dowodzenie, kontrolę i komunikację / C3 / oraz wspierające jednostki muszą być chronione przed obserwacją z powietrza i ziemi. Ukrycia możliwe do wykorzystania przez desanty powietrzne, partyzantów, terrorystów, siły specjalne i agentów – które mogą działać na obszarach tyłowych powinny być rozważane w pierwszej kolejności.

Ukrycia są także głównym przedmiotem rozważań dla zapewnienia bezpieczeństwa dla obszarów tyłowych, kontrwywiadu i działań mylących. Osłona może być rozważana przy założeniu obrony przed systemami broni średniego i dalekiego zasięgu. Zamknięte przykrycia maskujące, umożliwiają ukrycie przed obserwacją powietrzną i z wyniosłości terenowych.

Summary:

Obszar ukrycia ma uniemożliwiać obserwację naziemną jak i powietrzną. Może wynikać z nachylenia terenu, gęstości roślinności lub zabudowań terenu. Drugim elementem analizy powinna być ocena czy obszar stanowi osłonę (i czy musi ja stanowić) – czyli fizyczne zabezpieczenie przed pośrednim lub bezpośrednim ostrzałem.

Poruszanie pod osłoną zapewnia siłom atakującym element zaskoczenia. Poruszanie pod ukryciem i osłona będzie kluczowe dla jednostek rozpoznawczych.

W obronie, siły szukają obszaru zapewniającego zarówno ukrycie jak i osłonę jednak nieograniczającego możliwości obserwacji drogi podejścia przeciwnika.

PRZESZKODY

Przeszkody są naturalnymi i sztucznymi właściwościami terenu, które zatrzymują, dezorganizują lub powodują zmianę kierunku ruchu wojsk. Wpływ przeszkód na manewrowość czyni z nich ważny przedmiot rozważań w trakcie analizowania terenu. Trzeba określić gdzie znajdują się przeszkody w ruchu naziemnym i powietrznym oraz jaki wpływ na całość operacji/działań będzie miało ich usuwanie, pokonanie lub obejście. Trzeba także określić jak przeszkody wpłyną na system OPL oraz jednostek zabezpieczenia działań bojowych. Jak również w pierwszej kolejności analizowania przeszkód terenowych – znajduje się wpływ pogody na możliwości manewru /ruchu/ po bezdrożach.

Summary:

Przeszkodą jest każdy naturalny lub sztuczny element, który może zatrzymać, zwolnić lub zmienić drogę drużyny np. budynki, strome zboczach, rzeki, jeziora, lasy, bagna, miasta, pole minowe, rowy i inne.

Zwracaj uwagę na gęstość i rodzaj roślinności, drenaż powierzchniowy (szerokość strumienia, głębokość, prędkość, nachylenie koryta), drogi (klasyfikacje mostów i dróg, ostrość zakrętów, nachylenia) i skutki faktycznej i przewidywanej pogody.

TEREN KLUCZOWY

Teren kluczowy to jakakolwiek cecha obszaru (terenu) powodująca że jego zdobycie lub utrzymanie nad nim kontroli daje wyraźną przewagę taktyczną.
Teren kluczowy jest zależny od szczebla jakiego dotyczy, zadania, przeciwnika i sytuacji. Każdy teren który powiększa lub obniża zdolność do uzyskania panowania w walce /inicjatywy i przewagi/ zarówno przez nasze siły zbrojne jak i przeciwnika – może być terenem kluczowym. To samo odnosi się do terenu, który pozwala lub ogranicza manewr.
Przykładami kluczowego terenu mogą być;
– mosty
– rejony przepraw/brody
– przewyższenia terenowe
– punkty blokowania
– skrzyżowania dróg
– punkty kontrolne umożliwiające przegląd /lustrację/ sytuacji

Teren kluczowy, który ma niezwykły wpływ na wykonania zadania może być wyznaczony jako teren decydujący. Realizacja zadania zwykle jest uzależniona od zajęcia lub kontroli (utrzymania) danego terenu.
Podczas operacji przeciwdywersyjnych na tyłach miejsca dyslokacji logistyki wojsk – ludność /zaludnienie/, sprawy cywilno-wojskowe, bezpieczeństwo, działania psychologiczne /PSYOP/ – mogą decydować co jest terenem kluczowym.
Teren kluczowy w tych operacjach (działaniach) może zawierać miejsce składów logistycznych i bazy transportowe, rejony zurbanizowane, obszary gdzie ludność sprzyja działaniom naszych wojsk lub przeciwnika oraz drogi ewakuacji.

Summary:

Cechy terenu (naturalne lub sztuczne), których kontrola daje wyraźną przewagę – często używane jako punkty obserwacyjne lub punkt zborny przed celem. Przykłady: most, pole możliwe do wykorzystania jako lądowisko, jedyna droga podejścia do celu.

DROGI PODEJŚCIA

Powietrzne i naziemne drogi podejścia to trasy którymi wojska mogą osiągnąć kluczowy teren lub cel.
Drogi podejścia oceniane są wg. następujących kryteriów:
> manewr środkami wsparcia
> dostęp do terenu kluczowego i sąsiednich dróg podejścia
> stopień skanalizowania ruchu/manewru
> obserwacja i pole ognia
> przeszkody

Korytarze ruchu powietrznego lub naziemnego stanowią części składowe dróg podejścia. Pozwalają one siłom zbrojnym posuwać się naprzód lub wycofywać w ustalonym ugrupowaniu – tak by wykorzystać zasadę zmasowania pędu uderzenia i prędkości.
Naziemne drogi podejścia powinny być dostatecznie szerokie i zawierać korytarze ruchu wystarczające do wsparcia szybkiego ruchu i manewru wojsk wzdłuż całej ich trasy. Przeszkody powinny być możliwe do ominięcia lub pokonania w rozsądnych granicach czasowych bez większej pomocy specjalistycznej. Ukrycie i osłona w rejonie dróg jest szczególnie ważne dla tych oddziałów które nie mają obrony PLOT.

Drogi podejścia i korytarze ruchu nakreślają obszary w których prawdopodobne jest wystąpienie działań przeciwnika i dyktują trasy z których muszą korzystać atakujące siły by osiągnąć swoje bliższe /początkowe/ następne i końcowe zadania (założone cele).